- Updated: September 18, 2023 02:21 PM
ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਪੁਰਾਣੀ ਸੰਸਦ ਵਿਚ ਸੰਸਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦਾ ਆਖਰੀ ਦਿਨ ਰਿਹਾ। ਮੰਗਲਵਾਰ ਯਾਨੀ 19 ਸਤੰਬਰ ਤੋਂ ਸੰਸਦ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਨਵੀਂ ਸੰਸਦ ਭਵਨ ਵਿਚ ਹੋਵੇਗੀ। ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਪੁਰਾਣੀ ਸੰਸਦ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਵਿਚ ਆਪਣਾ 50 ਮਿੰਟ ਦਾ ਆਖਰੀ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਿਹਾ- ਇਹ ਉਹ ਸਦਨ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਪੰਡਿਤ ਨਹਿਰੂ ਦੇ ਸਟਰੋਕ ਦੀ ਗੂੰਜ ਸਾਨੂੰ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਦਨ ਨੇ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿਚ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵੀ ਵੇਖੀ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 'ਹਾਊਸ ਨੇ ਕੈਸ਼ ਫਾਰ ਵੋਟ ਅਤੇ 370 ਨੂੰ ਹਟਾਉਂਦੇ ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਹੈ। ਵਨ ਨੇਸ਼ਨ ਵਨ ਟੈਕਸ, ਜੀਐਸਟੀ, ਵਨ ਰੈਂਕ ਵਨ ਪੈਨਸ਼ਨ, ਗਰੀਬਾਂ ਲਈ 10 ਫੀਸਦੀ ਰਾਖਵਾਂਕਰਨ ਵੀ ਇਸ ਸਦਨ ਵੱਲੋਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 18 ਤੋਂ 22 ਸਤੰਬਰ ਤੱਕ ਸੰਸਦ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੈਸ਼ਨ ਬੁਲਾਇਆ ਹੈ। ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੈਸ਼ਨ ਵਿਚ ਪੰਜ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਚਾਰ ਬਿੱਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸਵਾਲ-ਜਵਾਬ ਕਰਨ ਲਈ 9 ਮੁੱਦਿਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਸੈਸ਼ਨ ਵਿਚ ਵਿਰੋਧੀ ਗਠਜੋੜ I.N.D.I.A ਦੀਆਂ 24 ਪਾਰਟੀਆਂ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣਗੀਆਂ।
ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸੰਸਦ ਵਿਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਕਿਹਾ - ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਸੰਸਦ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਇਸ ਇਮਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਮੈਂ ਸੁਭਾਵਕ ਹੀ ਸੰਸਦ ਭਵਨ ਦੀ ਦਹਿਲੀਜ਼ 'ਤੇ ਆਪਣਾ ਸਿਰ ਝੁਕਾ ਲਿਆ ਸੀ। ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੇ ਇਸ ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਮੱਥਾ ਟੇਕਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੈਂ ਅੰਦਰ ਪੈਰ ਧਰਿਆ। ਮੈਂ ਕਲਪਨਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ, ਪਰ ਭਾਰਤੀ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੀ ਅਜਿਹੀ ਤਾਕਤ ਹੈ ਕਿ ਰੇਲਵੇ ਪਲੇਟਫਾਰਮ 'ਤੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਬੱਚਾ ਸੰਸਦ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਮੇਰਾ ਇੰਨਾ ਸਨਮਾਨ ਕਰੇਗਾ।
ਪੀਐਮ ਨੇ ਕਿਹਾ- ਇਸ ਸਦਨ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਕਹਿਣਾ ਬਹੁਤ ਭਾਵੁਕ ਪਲ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਪਰਿਵਾਰ ਪੁਰਾਣਾ ਘਰ ਛੱਡ ਕੇ ਨਵੇਂ ਘਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕਈ ਯਾਦਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਕੁਝ ਪਲਾਂ ਲਈ ਝੰਜੋੜ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਅਸੀਂ ਇਸ ਘਰ ਨੂੰ ਛੱਡ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਸਾਡਾ ਮਨ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਕਈ ਯਾਦਾਂ ਨਾਲ ਭਰ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਸ਼ਨ, ਉਤਸ਼ਾਹ, ਖੱਟੇ-ਮਿੱਠੇ ਪਲ, ਝਗੜੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਯਾਦਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ।
ਪੰਡਿਤ ਨਹਿਰੂ, ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਵਾਜਪਾਈ, ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਤੱਕ ਕਈ ਨਾਮ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਸਦਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ। ਸਦਨ ਰਾਹੀਂ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਨਵਾਂ ਰੂਪ ਦੇਣ ਲਈ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਅਤੇ ਉਪਰਾਲੇ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਦੀ ਵਡਿਆਈ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਹੈ। ਸਰਦਾਰ ਵੱਲਭ ਭਾਈ ਪਟੇਲ, ਲੋਹੀਆ, ਚੰਦਰਸ਼ੇਖਰ, ਅਡਵਾਨੀ, ਅਣਗਿਣਤ ਨਾਮ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਡੇ ਸਦਨ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰੇ ਨੂੰ ਭਰਪੂਰ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ।
ਇੱਥੇ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਹਾਊਸ ਦੇ ਗੇਟ 'ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਖੋਲ੍ਹੋ ਅਤੇ ਦੇਖੋ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੱਕ ਕਿਵੇਂ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਇਸ ਦੇ ਗਵਾਹ ਹਨ। ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸੰਸਦ ਦਾ ਢਾਂਚਾ ਵੀ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਸਮਾਜ ਦੇ ਹਰ ਵਰਗ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਇਸ ਇਮਾਰਤ ਵਿਚ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਮਾਜ ਦੇ ਹਰ ਵਰਗ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇੱਥੇ ਆਪਣਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ।
ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿਚ ਮਹਿਲਾ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਘੱਟ ਸੀ, ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧਦੀ ਗਈ। ਇਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੋਵਾਂ ਸਦਨਾਂ ਵਿਚ 7500 ਤੋਂ ਵੱਧ ਨੁਮਾਇੰਦੇ ਆ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਕਰੀਬ 600 ਮਹਿਲਾ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਆਈਆਂ। ਇੰਦਰਜੀਤ ਗੁਪਤਾ ਜੀ 43 ਸਾਲ ਇਸ ਸਦਨ ਦੇ ਗਵਾਹ ਰਹੇ। ਸ਼ਫੀਕੁਰ ਰਹਿਮਾਨ 93 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਸਦਨ ਵਿਚ ਆ ਰਹੇ ਹਨ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸਵੇਰੇ 10.45 ਵਜੇ ਸੰਸਦ ਪਹੁੰਚੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ- 'ਇਹ ਸੈਸ਼ਨ ਛੋਟਾ ਹੈ ਪਰ ਸਮੇਂ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਵੱਡਾ ਹੈ। ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ 'ਤੇ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਸਾਧਦੇ ਹੋਏ ਪੀਐਮ ਨੇ ਕਿਹਾ- ਸਾਰੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਜੋਸ਼ ਅਤੇ ਉਤਸ਼ਾਹ ਦੇ ਮਾਹੌਲ ਵਿਚ ਹੋਈ। ਰੋਣ-ਧੋਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਮਾਂ ਹੈ, ਕਰਦੇ ਰਹੋ। ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਕੁਝ ਪਲ ਅਜਿਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨਾਲ ਭਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੈਂ ਇਸ ਛੋਟੇ ਸੈਸ਼ਨ ਨੂੰ ਵੇਖਦਾ ਹਾਂ।
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅੱਜ ਵੀ ਇਸ ਸਦਨ ਨੇ ਜੀ-20 ਸੰਮੇਲਨ ਦੀ ਸਫ਼ਲਤਾ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜੋ 140 ਕਰੋੜ ਦੇਸ਼ਵਾਸੀਆਂ ਦੀ ਸਫ਼ਲਤਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਫ਼ਲਤਾ ਹੈ। ਮੋਦੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, "ਇਹ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਸਫ਼ਲਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਨਾ ਕਿ ਕਿਸੇ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਸਫ਼ਲਤਾ ਹੈ।"
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੰਘੀ ਢਾਂਚੇ ਦੀ ਖੂਬੀ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਾਰੇ ਰਾਜਾਂ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ 60 ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ 200 ਤੋਂ ਵੱਧ ਜੀ-20 ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਹੋਈਆਂ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਸਾਡੇ ਸਾਰਿਆਂ ਲਈ ਇਹ ਮਾਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਭਾਰਤ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਮਿੱਤਰ ਵਜੋਂ ਆਪਣੀ ਥਾਂ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਭਾਰਤ 'ਚ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। 'ਵੇਦਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਵਿਵੇਕਾਨੰਦ ਤੱਕ', 'ਸਬਕਾ ਸਾਥ, ਸਬਕਾ ਵਿਕਾਸ' ਦੇ ਮੰਤਰ ਤੋਂ ਅਸੀਂ ਜੋ ਕੁਝ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਇਹ ਉਹ ਕਾਰਨ ਹਨ ਜੋ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਇਕਜੁੱਟ ਕਰਨ ਵਿਚ ਸਫ਼ਲ ਰਹੇ ਹਨ।"
ਜੀ-20 ਦੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਹੇਠ ਇੱਥੇ ਆਯੋਜਿਤ ਸੰਮੇਲਨ 'ਚ ਅਫਰੀਕੀ ਸੰਘ ਨੂੰ ਗਰੁੱਪ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਬਣਾਏ ਜਾਣ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ''ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਮਾਣ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਕੋਲ ਜੀ-20 ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਸੀ ਤਾਂ ਅਫਰੀਕੀ ਸੰਘ ਇਸ ਦਾ ਮੈਂਬਰ।"
ਮੋਦੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ''ਮੈਂ ਇਸ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਪਲ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਭੁੱਲ ਸਕਦਾ। ਅਫਰੀਕਨ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਨੇ ਇਕ ਇੰਟਰਵਿਊ 'ਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਅਜਿਹੇ ਪਲ ਸਨ ਕਿ ਬੋਲਦੇ ਬੋਲਦੇ ਮੈਂ ਰੋ ਪਵਾਂਗਾ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਪ੍ਰਤੀ ਸ਼ੱਕੀ ਹੋਣ ਦੀ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀ ਹੈ ਜੋ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੋਂ ਚੱਲੀ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਪੀਐੱਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ''ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਕਾਨਫਰੰਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੋਈ ਮੈਨੀਫੈਸਟੋ ਜਾਰੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ, ਅਜਿਹਾ ਹੋਣਾ ਅਸੰਭਵ ਹੈ ਪਰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਤਾਕਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਰਬਸੰਮਤੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਦਾ ਰੋਡਮੈਪ ਲੈ ਕੇ ਅੱਗੇ ਵਧਿਆ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੀ ਇਸ ਗਰੁੱਪਿੰਗ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਨਵੰਬਰ ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਦਿਨ ਤੱਕ ਹੈ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਾਂਗੇ। ਪੀਐੱਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸੇ ਲੜੀ 'ਚ ਭਾਰਤੀ ਸੰਸਦ ਅਗਲੇ ਮਹੀਨੇ ਜੀ-20 ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਸੰਸਦਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰੀਜ਼ਾਈਡਿੰਗ ਅਫਸਰਾਂ ਦੀ ਕਾਨਫਰੰਸ (ਪੀ-20) ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕਰੇਗੀ।