- Updated: September 17, 2023 09:46 PM
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਜਯੰਤੀ ਦੇ ਮੌਕੇ ’ਤੇ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ‘ਪੀ.ਐੱਮ. ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ’ ਯੋਜਨਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇਸ ਤਹਿਤ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰਾਂ ਨੂੰ 3 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤਕ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਣ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਮਾਣ ਦਾ ਜੀਵਨ ਦੇਣਾ ਅਤੇ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਸਹੂਲਤ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ ‘ਮੋਦੀ ਦੀ ਗਾਰੰਟੀ’ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਨਵੇਂ ਬਣੇ ਇੰਡੀਆ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਅਤੇ ਐਕਸਪੋ ਸੈਂਟਰ ‘ਯਸ਼ੋਭੂਮੀ’ ਵਿਖੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ‘ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ’ ਕਹਿ ਕੇ ਸੰਬੋਧਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ ਸਰੀਰ ’ਚ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ‘ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ’ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਮਾਜ ਦੇ ਜੀਵਨ ’ਚ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਬਗ਼ੈਰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਇਹ ਸਕੀਮ ਹੱਥਾਂ ਅਤੇ ਔਜ਼ਾਰਾਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੱਖਾਂ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਅਤੇ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਲਈ ਉਮੀਦ ਦੀ ਕਿਰਨ ਹੈ।’’ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਚਾਹੇ ਉਹ ਲੁਹਾਰ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਦਰਜ਼ੀ ਜਾਂ ਕੋਈ ਹੋਰ ਕਾਰੀਗਰ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਕਦੇ ਖਤਮ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਦੁਨੀਆਂ ਭਾਵੇਂ ਜਿੰਨੀ ਮਰਜ਼ੀ ਤਰੱਕੀ ਕਰ ਲਵੇ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕ ਜਿੱਥੇ ਵੀ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਅਹਿਮ ਰਹੇਗੀ ਕਿਉਂਕਿ ‘ਫਰਿੱਜ਼’ ਦੇ ਯੁੱਗ ’ਚ ਵੀ ਲੋਕ ਸੁਰਾਹੀ ’ਚੋਂ ਪਾਣੀ ਪੀਣਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ‘‘ਇਸ ਲਈ ਸਮੇਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣਿਆ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਸਾਡੀ ਸਰਕਾਰ ਸਾਡੇ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਭਰਾਵਾਂ ਅਤੇ ਭੈਣਾਂ ਦਾ ਮਾਣ, ਤਾਕਤ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਹਿਯੋਗੀ ਬਣ ਕੇ ਆਈ ਹੈ।’’ ਮੋਦੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਜਦੋਂ ਬੈਂਕ ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਗਾਰੰਟੀ ਨਹੀਂ ਮੰਗਦਾ... ਤਾਂ ਮੋਦੀ ਤੁਹਾਡੀ ਗਾਰੰਟੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਗਾਰੰਟੀ ਦੇ 3 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ ਮਿਲੇਗਾ ਅਤੇ ਇਹ ਵੀ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਕਰਜ਼ੇ ’ਤੇ ਵਿਆਜ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਰਹੇ।’’
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੀ-20 ਸੰਮੇਲਨ ’ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ‘ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ’ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਬਣਾਈਆਂ ਵਸਤਾਂ ਭੇਂਟ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ, ਜੋ ਕਿ ਸਥਾਨਕ ਵਸਤਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸੰਕਲਪ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ ਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ‘ਵੋਕਲ ਫਾਰ ਲੋਕਲ’ ਪ੍ਰਤੀ ਸਮਰਪਣ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਕੀਮ ਹੇਠ 18 ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ’ਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰਾਂ ਵਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਦਿਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ‘ਪੀ.ਐੱਮ. ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ’ ਯੋਜਨਾ ’ਤੇ 13,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਖਰਚਣ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।
‘ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ’ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਪੇਂਡੂ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ’ਚ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਿਲਪਕਾਰਾਂ ਦੀ ਵਿੱਤੀ ਮਦਦ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਸਥਾਨਕ ਉਤਪਾਦਾਂ, ਕਲਾਵਾਂ ਅਤੇ ਕਲਾਵਾਂ ਰਾਹੀਂ ਸਦੀਆਂ ਪੁਰਾਣੀ ਪਰੰਪਰਾ, ਸਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਵੰਨ-ਸੁਵੰਨੀ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਾ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਰੱਖਣਾ ਵੀ ਹੈ। ਇਸ ਯੋਜਨਾ ’ਚ 18 ਰਵਾਇਤੀ ਸ਼ਿਲਪ-ਕਲਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕੇਂਦਰੀ ਬਜਟ 2023-24 ’ਚ ‘ਪੀ.ਐੱਮ. ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ’ ਯੋਜਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਸਕੀਮ ਲਈ ਵਿੱਤੀ ਖਰਚਾ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2023-24 ਤੋਂ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2027-28 ਤਕ 13,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਰਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇਸ ਦੇ ਤਹਿਤ, ‘ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ’ (ਕਾਰੀਗਰ ਅਤੇ ਕਾਰੀਗਰ) ਨੂੰ ਬਾਇਓਮੈਟ੍ਰਿਕ ਅਧਾਰਤ ‘ਪੀ.ਐੱਮ. ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਪੋਰਟਲ’ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸਾਂਝੇ ਸੇਵਾ ਕੇਂਦਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਮੁਫਤ ਰਜਿਸਟਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਅਤੇ ਸ਼ਨਾਖਤੀ ਕਾਰਡ ਰਾਹੀਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਹੁਨਰ ਨੂੰ ਅਪਗ੍ਰੇਡ ਕਰਨ ਲਈ ਮੁੱਢਲੀ ਅਤੇ ਉੱਨਤ ਸਿਖਲਾਈ ਵੀ ਦਿਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇੰਡੀਆ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਅਤੇ ਐਕਸਪੋ ਸੈਂਟਰ ‘ਯਸ਼ੋਭੂਮੀ’ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਏਅਰਪੋਰਟ ਮੈਟਰੋ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਲਾਈਨ ’ਤੇ ਦਵਾਰਕਾ ਸੈਕਟਰ 21 ਤੋਂ ਸੈਕਟਰ 25 ਤਕ ਐਕਸਟੈਂਸ਼ਨ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਵੀ ਕੀਤਾ।
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ‘ਵੋਕਲ ਫਾਰ ਲੋਕਲ’ ਯਾਨੀ ਸਥਾਨਕ ਉਤਪਾਦਾਂ ’ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇਣ ਦੀ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਵਕਾਲਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਕਾਨਫਰੰਸ ਟੂਰਿਜ਼ਮ ਦੇ ਮਹੱਤਵ ’ਤੇ ਚਾਨਣਾ ਪਾਇਆ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ‘ਭਾਰਤ ਮੰਡਪਮ’ ਅਤੇ ‘ਯਸ਼ੋਭੂਮੀ’ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪਰਾਹੁਣਚਾਰੀ, ਉੱਤਮਤਾ ਦੀਆਂ ਇਸ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਬਣਨਗੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਦੋਹਾਂ ’ਚ ਭਾਰਤੀ ਸਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦਾ ਸੰਗਮ ਹੈ। ਐਕਸਪੋ ਸੈਂਟਰ ਦਾ ਨਾਂ ‘ਯਸ਼ੋਭੂਮੀ’ ਰਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ 'ਚ ‘ਭਾਰਤ ਮੰਡਪਮ’ ’ਚ ਜੀ-20 ਸੰਮੇਲਨ ਦਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਮੋਦੀ ਨੇ ਫਿਲਮ ਅਤੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਗਲੋਬਲ ਈਵੈਂਟ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਮੰਡਪਮ ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਬਣੀ ਯਸ਼ਭੂਮੀ ’ਤੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਕਰਨ ਲਈ ਸੱਦਾ ਦਿਤਾ। ਲਗਭਗ 5,400 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਲਾਗਤ ਨਾਲ ਬਣੀ ‘ਯਸ਼ੋਭੂਮੀ’ ਦਾ ਕੁਲ ਨਿਰਮਿਤ ਖੇਤਰ 1.8 ਲੱਖ ਵਰਗ ਮੀਟਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਐੱਮ.ਆਈ.ਸੀ.ਈ. (ਮੀਟਿੰਗਾਂ, ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ, ਸੰਮੇਲਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀਆਂ) ਦੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ‘ਯਸ਼ੋਭੂਮੀ’ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਰ ਵਰਕਰ ਅਤੇ ਹਰ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵਕਰਮਾ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦੀ ਜੜ੍ਹ ’ਚ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ‘‘ਸਾਡੇ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਲਈ ਸਿਖਲਾਈ, ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਉਪਕਰਣ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ।’