- Updated: May 29, 2023 01:20 PM
ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪੁਲਾੜ ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਦੀ ਉਪਲੱਬਧੀਆਂ ਦੀ ਲਿਸਟ ਲੰਬੀ ਹੁੰਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਸੰਗਠਨ (ਇਸਰੋ) ਨੇ ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ ਸੈਟੇਲਾਈਟ NVS-01 ਨੂੰ ਲਾਂਚ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਖ਼ਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ ਵਿਦ ਇੰਡੀਅਨ ਕਾਂਸਟੇਲੇਸ਼ਨ ਸੀਰੀਜ਼ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਇਸਰੋ ਇਸ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਮਾਨੀਟਰਿੰਗ ਅਤੇ ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਸਮਰੱਥਾ ਵਧਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਲੜੀ ਦੀ ਲਾਂਚਿੰਗ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਹੈ, ਜੋ ਜਲ ਸੈਨਾ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਨਿਰੰਤਰਤਾ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਕਰੇਗੀ। ਇਹ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਭੂਮੀ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਲਗਭਗ 1,500 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਖੇਤਰ 'ਤੇ ਅਸਲ-ਸਮੇਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਸਮਾਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ।
ਸਤੀਸ਼ ਧਵਨ ਪੁਲਾੜ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਦੂਜੇ ਲਾਂਚਿੰਗ ਪੈਡ ਤੋਂ ਸੋਮਵਾਰ ਸਵੇਰੇ 10.42 ਵਜੇ 51.7 ਮੀਟਰ ਲੰਬਾ GSLV ਆਪਣੀ 15ਵੀਂ ਉਡਾਣ ਵਿਚ 2,232 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਵਜ਼ਨੀ NVS-01 ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਰਵਾਨਾ ਹੋਇਆ। ਇਸਰੋ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਲਾਂਚ ਦੇ ਲਗਭਗ 20 ਮਿੰਟ ਬਾਅਦ ਰਾਕੇਟ ਲਗਭਗ 251 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਉੱਚਾਈ 'ਤੇ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਨੂੰ ਜੀਓਸਟੇਸ਼ਨਰੀ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਔਰਬਿਟ (ਜੀਟੀਓ) ਵਿੱਚ ਰੱਖੇਗਾ। NVS-01 ਆਪਣੇ ਨਾਲ L1, L5 ਅਤੇ S ਬੈਂਡ ਯੰਤਰਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਜਾਵੇਗਾ। ਦੂਜੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਸੈਟੇਲਾਈਟ 'ਚ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਵਿਕਸਿਤ ਰੂਬੀਡੀਅਮ ਪਰਮਾਣੂ ਘੜੀ ਵੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸਰੋ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੈ ਕਿ ਸੋਮਵਾਰ ਦੇ ਲਾਂਚ ਵਿਚ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਕਸਿਤ ਰੂਬੀਡੀਅਮ ਐਟਮੀ ਘੜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਮੁਤਾਬਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਰੀਖ ਅਤੇ ਸਥਾਨ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ਲਈ ਆਯਾਤ ਰੂਬੀਡੀਅਮ ਪਰਮਾਣੂ ਘੜੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਹੁਣ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਵਿਚ ਸਪੇਸ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਸੈਂਟਰ ਵਲੋਂ ਵਿਕਸਿਤ ਇਕ ਰੂਬੀਡੀਅਮ ਪਰਮਾਣੂ ਘੜੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਹ ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਹੈ, ਜੋ ਸਿਰਫ ਕੁਝ ਹੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਕੋਲ ਹੈ। ਇਸਰੋ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੋਮਵਾਰ ਦਾ ਮਿਸ਼ਨ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਕ੍ਰਾਇਓਜੇਨਿਕ ਪੜਾਅ ਦੇ ਨਾਲ ਜੀਐਸਐਲਵੀ ਦੀ ਛੇਵੀਂ ਸੰਚਾਲਨ ਉਡਾਣ ਹੈ।